اگر مکانیسم ماشه فعال شود چه میشود؟ + جزئیات
مکانیسم ماشه یا اسنپ بک فرایندی می باشد که طبق آن در صورت ادعای تخلف عمده ایران از تعهدات برجام، تحریم های لغو شده شورای امنیت علیه ایران مجدداً فعال می گردند
وجه تسمیه «ماشه» یا «اسنپ‌بک» از آنجاست که همچون کشیدن ماشه‌ی تفنگ، تنها یک بار تصمیم گیری در شورای امنیت میتواند به بازگشت ناگهانی تحریم‌ها منجر شود.
مکانیزم ماشه یا «اسنپ بک» اصطلاحی است که بعد از توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی، موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، بسیار مطرح گردید
این مکانیزم یکی از مهم‌ترین وجوه حقوقی و سیاسی این توافق بود که در قالب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز به‌صورت رسمی مطرح شد
ساز و کار مکانیسم ماشه
مکانیزم ماشه به ساز و کار اشاره می کند که در صورت نقض برجام یا اختلاف نظرهای عمده درباره اجرای تعهدات توسط هر یک از اعضا، می تواند تحریم‌های لغو شده را دوباره بسرعت و بدون نیاز به رأی گیری دوباره در شورای امنیت سازمان ملل، به حالت پیشین بازگرداند.
مکانیسم ماشه سازوکاری می باشد که در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل درج شده و به کشورهای عضو توافق هسته‌ای اجازه می دهد در صورت نقض تعهدات توسط ایران، درخواست بازگرداندن تحریم های بین المللی سازمان ملل را مطرح کنند.
برگشت خودکار تحریم ها
طبق این سازوکار، حتی اگر بعضی اعضا چون روسیه یا چین با بازگشت تحریم ها مخالفت کنند، فرآیند بازگشت تحریم ها به صورت خودکار ظرف ۳۰ روز اجرا میشود و قابل وتو نیست.
در صورت ادامه اختلافات و عدم همکاری تهران، کشورهای غربی ممکن است گام بعدی را برای فعال سازی این مکانیسم بردارند.
زمان انقضای توافق و برگشت تحریم ها
در سال ۲۰۱۵، ایران در وین با فرانسه، آلمان، بریتانیا، چین، روسیه و ایالات متحده برای تنظیم برنامه هسته ای خود به توافق رسید. این توافق در ازای آن، کاهش تحریم های بین‌المللی علیه تهران را فراهم نمود. ولی در سال ۲۰۱۸، دونالد ترامپ به طور یک جانبه آمریکا را از توافقی که تهران طبق گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی به آن پایبند بود، خارج کرد.
قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که توافق ۲۰۱۵ را تأیید کرد، امکان اعمال مجدد تحریم ها (اسنپ‌بک) را فراهم می سازد. این توافق در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ منقضی میگردد
در حالی که ایران همواره بر گزینه دیپلماسی تاکید داشته است و در سال ۲۰۲۵ روند گفت‌وگوهای غیرمستقیم با طرف آمریکایی را با میانجیگری عمان شروع کرد، رژیم صهیونیستی در ۱۳ ژوئن با پشتوانه واشنگتن حملات جنایتکارانه‌ای را علیه اهداف نظامی و غیرنظامی ایرانی انجام داد که جان غیرنظامیان بی شماری را گرفت. علاوه بر این، ایالات متحده هم کارشکنی خود را علنی نمود و سه تاسیسات هسته ای ایران را بمباران کرد که طبق گفته وزیر خارجه ایران «خسارت جدی» بر جای گذاشته است.